Portret van een lichtkunstenaar
Het is maandagochtend. Setting: een voormalige seksclub in Eindhoven. Sinds een paar jaar is dit de werkplaats van designer Nando Dolleman. Het idee: een interview over lichtkunst in de lichtstad. Nando debuteert deze GLOW namelijk met een enorme lichtinstallatie in de Kazerne. De uitkomst: een gesprek over de schoonheid van fouten maken. En van Youtube-filmpjes over discoballen.
Tegen het einde van het drie uur durende gesprek valt er een woord waar het in deze studio eigenlijk allemaal om gaat: het zandbakgevoel. Het spelen, het bouwen en het weer instorten van je creaties. Ruimte voor experiment is noodzakelijk voor de vorig jaar afgestudeerde designer. Die ruimte is er gelukkig letterlijk. Een paar jaar terug werd deze werkplek van tachtig vierkante meter aan hem beschikbaar gesteld door Wooninc.
Bij binnenkomst struikel je over de experimenten. Links staat de stoel, gebaseerd op een ‘vergeten meetmethode’, waarmee hij vorig jaar op de Graduation Show van de Design Academy stond. Daarnaast staat de ‘buigmachine’ die hij onlangs aanschafte om het stalen frame van de stoel op grotere schaal te kunnen produceren. Je zou dat proces makkelijk kunnen uitbesteden. Maar dat kost tijd, geld en gaat ook niet altijd zoals je wilt. “Dan denk ik al snel: ik doe het zelf wel.” Let op die zin, want die zal de komende drie uur regelmatig terugkomen.
Je hebt van die kunstenaars of ontwerpers die ontdekken wat hun kracht is en zich daarop focussen. Voor de rest schakelen ze de hulp in van anderen die ergens anders goed in zijn. Zo werkt het bij Nando niet. “Zelf doen”, moeten de eerste woorden zijn geweest die hij als kind heeft gezegd. Zelf uitzoeken, zelf experimenten, zelf iets leren.
Zelf fouten maken ook. Hij is er bedreven in en geeft er zelfs les in op zijn oude school, het Hout & Meubileringscollege, in Amsterdam. Hij begeleidt studenten in het creatieve proces. Laat ze zien hoe een ontwerp is opgebouwd in stapjes en dat je steeds weer verder bouwt op wat je geleerd hebt.
Deze GLOW staat hij zelf met een groot werk in de Kazerne. Een mooie plek voor een beginnend designer. Als we hem spreken heeft hij net twee weken van geen slaap en alleen maar pizza eten achter de rug. Opeens was het idee om zijn kunstwerk al tijdens de Dutch Design Week op de hangen en moest in sneltreinvaart alles opgebouwd worden. Ook toen ging alles mis wat mis kon gaan, maar het ding hangt en straks zullen ook duizenden GLOW-bezoekers Transience Machine kunnen bewonderen.
Zijn fascinatie voor licht was er al vroeg. Als kleine jongen mocht Nando af en toe van zijn ouders naar Radio Piet in Arnhem, de elektronica winkel waar alles te koop was om zijn eigen lichtshow te bouwen. En nog steeds, zegt hij vrolijk, “mag ik graag een Youtube-filmpje kijken met reviews van discoballen”.
Het idee voor dit GLOW-project begon bij een regenboog. Het breken van het licht in primaire kleuren die in elkaar overgaan. Het zijn eigenlijke simpele dingen die hem verwonderen en die hij omzet in ogenschijnlijk eenvoudige, maar in de praktijk vrij complexe projecten. In dit geval zocht hij de halve wereld af naar goede prisma’s, de juiste ledlampen om de prisma’s mee te belichten (inmiddels kan hij zelf ledlicht maken), motoren met de juiste kracht en een paneel om alles solide aan te bevestigen. Het resultaat is een poëtisch stuk waarbij vier keer vier prisma’s heel langzaam draaien en daarmee het verstrijken van de tijd aangeven.
Je zou het bijna vergeten, maar het 'museum' waar Nando werkt, is ook waar hij woont. Achterin is een kleine keuken, daarnaast de slaapkamer. Echt afstand nemen van je projecten is er dus niet bij. ‘Soms loopt ik om half twee ’s nachts met mijn MacBook open, camera aan, naar iets waar ik mee bezig ben. Ik heb een vriend die meedenkt met technische dingen en die ik gelukkig altijd mag bellen.”
Wie goed kijkt ziet zelfs in zijn slaapkamer een kleine prisma-installatie hangen. Hij heeft hem zo bevestigd dat die met een schakelaar eenvoudig aan en uit te zetten is.
En als hij echt even wil ontsnappen aan alles? "Dan ga ik met een kano over de Dommel peddelen. Dan kom je niemand tegen en zie je het mooiste licht van Eindhoven."
